Odra wraca do Polski

ODRA WRACA DO POLSKI

Ostatnimi czasy coraz częściej słyszy się w mediach o zachorowaniach na odrę. Choroba, którą uznano za „pokonaną”, powraca.  Po ponad 50 latach obowiązkowych szczepień przyzwyczailiśmy się traktować odrę jak niegroźną chorobę zakaźną wieku dziecięcego. Ale sytuacja zmienia się na gorsze – w społeczeństwie narasta fobia dotycząca szczepienia dzieci i niektórzy rodzice dyskutują, czy należy je szczepić...

Odra jest chorobą wywołaną przez wirusy i charakteryzuje się uogólnioną wysypką skórną (czerwone plamki i grudki). Jedynym rezerwuarem dla wirusów tej choroby jest człowiek, który może zakazić się poprzez drogę kropelkową i kontakt z wydzielinami chorej osoby (np. z śliną).

Chory zakaża od momentu pojawienia się objawów zwiastunowych, do 3-4 dni po wystąpieniu wysypki.

Odra to choroba zakaźna objawiająca się wysoką gorączką, często sięgającą 40°C, suchym  kaszlem oraz nieżytem nosa; objawy utrzymują się zwykle przez kilka dni. Na wewnętrznej stronie policzków często pojawiają się szaro-białe grudki nazywane plamkami Koplika. Brak tych objawów nie oznacza jednak braku zakażenia wirusami odry.

Po okresie zwiastunowym następuje okres wysypkowy. Wysypka to plamki i grudki, o barwie ciemnoczerwonej po fioletową, o średnicy 0,1-1cm, które pojawiają się średnio przez 2-4 dni.

Krostki często w pierwszej kolejności pojawiają się na głowie, następnie zajmując tułów i kończyny.

Charakterystyczne dla wysypki jest to, że nie obejmuje owłosionej skóry. Zmiany znikają po 3-7 dniach, pozostawiając po sobie delikatne przebarwienia. Leczenie odry jest wyłącznie objawowe i polega na obniżaniu gorączki i nawadnianiu.

Zwykle przebieg odry jest łagodny, ale u niektórych dzieci pojawiają się poważne powikłania, np. zapalenia płuc, oskrzeli, krtani, ucha środkowego, czy też bardzo groźnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Najgroźniejszym powikłaniem w przebiegu odry jest podostre stwardniające zapalenie mózgu, którego pierwsze objawy pojawiają się w przeciągu kilku lat od zachorowania na odrę. Charakteryzuje się postępującym otępieniem oraz sztywnością mięśni i drgawkami. Po wystąpieniu pierwszych objawów chory przeżywa zazwyczaj około dwóch lat.

Ryzyko powikłań, tak jak w przypadkach innych chorób wieku dziecięcego, rośnie wraz z wiekiem.

Aby ustrzec się przed tak poważnymi konsekwencjami, warto wykonywać szczepienia ochronne u dzieci. Szczepienia wykazują dużą skuteczność, wg badań 95-100% dzieci nigdy nie zachoruje na odrę, natomiast  5-10% społeczeństwa nie nabywa odporności po pierwszej dawce i dlatego zaleca się podanie dawki uzupełniającej. Warto wiedzieć, że ryzyko odry u nieszczepionego dziecka jest aż 66 razy większe niż u prawidłowo szczepionego.

Skuteczność szczepionki najlepiej ukazują dane Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W latach 1965-1974 (lata pomiędzy epidemiami) liczba zachorowań wynosiła od 70 000-130 000 oraz od 135 000 do 200 000 w latach epidemicznych. Po wprowadzeniu obowiązkowych szczepień na odrę odnotowano ogromny spadek zachorowań na tą chorobę. Przykładowo w 2010 roku zarejestrowano 13 przypadków zachorowań, zaś w roku 2011 - 39.

W 2014 roku można było jednak zaobserwować wzrost zachorowań na tę chorobę. Odnotowano ich 110, czego bezpośrednią przyczyną może być wzrost liczby nieszczepionych dzieci.

W związku rosnącą popularnością ruchów antyszczepionkowych, Państwowa Inspekcja Sanitarna utworzyła nową kampanię informacyjną „Zaszczep w sobie chęć szczepienia”, która ma na celu promocję szczepień ochronnych, jako najskuteczniejszej formy zapobiegania chorobom zakaźnym.

Warto  szczepić się, ponieważ „szczepienia ochronne to najskuteczniejszy oręż zdrowia publicznego”.

 Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce jest bezpłatne. Odpłatna jest szczepionka poczwórnie skojarzona przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (Priorix-Tetra).

Julia Sacewicz

dr n. med. Anna Ślifirczyk

SKN „ Erka”

Żródła:

 Szczeklik A., Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna, 2011, s. 947.

http//www.wsse.krakow.pl Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie pobrano 27.03.2015 r.

http//www.szczepienia.gis.gov.pl pobrano 27.03.2015 r.

fotografie: Public Health Image Library (http://phil.cdc.gov)

Koła naukowe - Koło naukowe eRka