Hasłem przewodnim majowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego były „Wyzwania geologii regionu lubelskiego w XXI wieku"
W ostatnich dniach maja (29–31.05.2014 r.), po raz pierwszy w Białej Podlaskiej, odbył się LXXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Choć hasło przewodnie odnosiło się do wyzwań geologii Lubelszczyzny, to zjazd był też okazją do ukazania walorów geoturystycznych południowego Podlasia, Polesia Lubelskiego i Wyżyny Lubelskiej.
Gospodarzem i współorganizatorem zjazdu była Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, która na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Technicznych uruchamia nowy kierunek studiów – inżynierię geologiczną. Kierunek jest współtworzony z Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym.
Zjazd współorganizowali: Oddział Warszawski i Lubelski PTG, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz PIG–PIB. Patronat honorowy objął prof. dr hab. Jerzy Nawrocki (dyrektor PIG-PIB) wspólnie z Sławomirem Brodzińskim (Wiceminister Środowiska - Główny Geolog Kraju), Wojciechem Wilkiem (wojewodą lubelskim), Krzysztofem Hetmanem (marszałkiem województwa lubelskiego) i Mariuszem Zawiszą (prezesem zarządu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA). W Komitecie Honorowym Zjazdu zasiadali prof. dr hab. Adam Gasiński (prezes Polskiego Towarzystwa Geologicznego), Wojciech Wilk, prof. dr hab. Józef Bergier (rektor PSW), prof. UMCS, dr hab. Stanisław Michałowski (rektor UMCS). Zjazd odbywał się przy finansowym wsparciu PIG–PIB oraz PGNiG, pod patronatem medialnym Radia Lublin, TVP Lublin oraz Radia Biper. Nad całością czuwał Komitet Organizacyjny w składzie: prof. dr hab. Jerzy Nitychoruk, dr hab. Radosław Dobrowolski, prof. UMCS, i jako przewodnicząca dr Izabela Ploch. Trudną i odpowiedzialną funkcję sekretarzy zjazdu pełnili dr Katarzyna Świerczewska-Pietras i dr Przemysław Mroczek. Członkami komitetu byli dr hab. Włodzimierz Mizerski, prof. PIG-PIB, dr inż. Alicja Baranowska, dr inż. Albin Zdanowski, mgr Agnieszka Jędrzejewska, mgr Monika Madej, mgr Krzysztof Majer, mgr Rafał Sikora, mgr Łukasz Zbucki.
Pierwsza sesja plenarna dotyczyła węgla kamiennego, jednego z najważniejszych surowców energetycznych regionu lubelskiego. W sesji tej zaprezentowano także perspektywy górnictwa węglowego całego kraju oraz historię Lubelskiego Zagłębia Węglowego, jego sytuację geologiczną i przyszłość. Pracownicy firmy PD Co Sp. z o.o. omówili planowaną budowę kopalni w rejonie Cycowa-Siedliszcza.
Druga sesja plenarna dotyczyła perspektywicznego surowca energetycznego – gazu łupkowego w Polsce. Jako wprowadzenie przedstawione zostało porównanie polskich i amerykańskich złóż gazu łupkowego, osady, w jakich występuje gaz, techniki pozyskiwania i powiązanie wydobycia z gospodarką wodną kraju. Kolejnym punktem był panel dyskusyjny, w którym uczestniczyli przedstawiciele PSW zainteresowani możliwościami rozwoju regionu dzięki eksploatacji gazu łupkowego. Towarzyszyli im przedstawiciele firm i instytucji biorących udział w badaniach nad gazem łupkowym i skutkami jego wydobycia: PIG-PIB, Orlen Upstream, PGNiG, Politechniki Śląskiej oraz Instytutu Nafty i Gazu–PIB. Dyskutanci przedstawili doświadczenia ze współpracy z lokalną administracją i ludnością, która jest zazwyczaj przychylnie nastawiona do nowych inwestycji. Ponadto rozwiano mity dotyczące wydobycia gazu łupkowego, jak również nakreślono możliwość badań poszukiwawczych w aktualnych ramach prawnych. Podczas panelu prof. Józef Bergier poddał pod dyskusję możliwości eksploatacji wód podziemnych na Lubelszczyźnie. W panelu brali udział dziennikarze z lokalnych mediów. Zainteresowani byli przede wszystkim rozwojem regionu i możliwościami zatrudnienia dla absolwentów uczelni w przyszłych inwestycjach geologicznych. Dyskusja została zarejestrowana przez regionalną TV i zostanie wkrótce wyemitowana.
Trzecia sesja plenarna dotyczyła najciekawszych wyzwań geologii inżynierskiej w ostatnim okresie na Lubelszczyźnie, które następnie omawiano podczas sesji terenowej. Pierwszy dzień zajazdu zakończył się sesją posterową i Zjazdem Delegatów PTG.
Sesja plenarna drugiego dnia zjazdu (30 maja 2014 r.) była poświęcona stratygrafii, tektonice i hydrogeologii regionu lubelskiego. Zaprezentowana została paleogeografia paleogenu Lubelszczyzny, występowanie eoceńskich osadów bursztynonośnych oraz paleogeografia i biostratygrafia eoceńskich dinoflagellata i koralowce Rugosa. „Tektoniczna" część odnosiła się do przedpola kratonu wschodnioeuropejskiego, mineralogiczna zaś – granicy kredy i paleogenu. Ciekawostką tej części był referat o metodologii pomiaru wilgotności gleby z wykorzystaniem neuronów kosmogenicznych. W kolejnej sesji omówione zostały warunki hydrogeologiczne regionu, ze szczególnym uwzględnieniem Lubelskiego Zagłębia Węglowego, oraz perspektywy rozwoju gospodarczego, jakie dają Białej Podlaskiej wody podziemne. Ostatni był referat dotyczący edukacji o gazie łupkowym. Po południu odbyła się sesja terenowa – Budowa geologiczna i walory geoturystyczne południowego Podlasia, z głównymi punktami w Ortelu Królewskim, Ossówce i Neplach, zakończona prezentacją Stadniny Koni w Janowie Podlaskim.
Trzeciego dnia (31.05.2014 r.) odbyła się całodniowa sesja terenowa Surowce energetyczne regionu lubelskiego. Zaprezentowano Kopalnię Węgla Kamiennego „Bogdanka", otwór badawczy firmy PD Co (Cyców-8) i Zakład Górniczy Kopalnia Marglu w Rejowcu. Wycieczka zakończyła się na Starym Mieście w Lublinie wykładem o budowie geologicznej średniowiecznego grodu.
W zjeździe udział wzięło prawie 100 osób, specjalizujących się głównie w geologii. Na podkreślenie zasługuje obecność dwójki gości z Ukrainy – prof. dr. hab. Pedra Gozdhika reprezentującego Instytut Geologiczny Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie i dr Ludmiły Hafych z Ukraińskiego Towarzystwa Geologicznego. Podczas Zjazdu Delegatów PTG prof. dr hab. Pedro Gozdhik i prof. dr hab. Tadeusz Peryt zostali przyjęci w poczet honorowych członków PTG.
Przemek Mroczek, Izabela Ploch, Katarzyna Świerczewska-Pietras
Zdjęcia:
Katarzyna Świerczewska-Pietras
Mariusz Maksymiuk
Wypowiedzi uczestników zjazdu można posłuchać na stronach radia:
http://moje.radio.lublin.pl/w-bialej-podlaskiej-o-geologii.html